Lepkość to jedna z najważniejszych właściwości fizykochemicznych oleju silnikowego i kluczowy jego parametr, jaki należy brać pod uwagę podczas zakupu odpowiedniego rodzaju płynu eksploatacyjnego. Często błędnie mylona z gęstością oleju, synonimem lepkości może być natomiast kleistość czy przylepność. Najprościej ujmując, lepkość jest cechą oleju określającą opór jego płynięcia i pomaga ustalić, jak zachowa się olej w zależności od zmiany temperatury.
Klasa lepkości SAE
Producenci olejów silnikowych podają zawsze na etykiecie płynu 2 wartości dotyczące jego lepkości, np. 5W-50, 20W-40. To tzw. klasa lepkości, autorem tej powszechnie obowiązującej klasyfikacji jest amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Motoryzacji (SAE – Society of Automotive Engineers). Zakres tych 2 wartości jest zakresem temperatur, w jakich olej silnikowy zachowuje właściwą płynność potrzebną do odpowiedniej pracy silnika. Rozłóżmy na czynniki pierwsze przykładową wartość:
0W-60
Pierwszy współczynnik, przed literą W, odnosi się do lepkości oleju w niskiej temperaturze. Akurat oleje z wartością 0W są najrzadsze, czyli nawet w temperaturze poniżej -30℃ gwarantują szybki start zimnego silnika. Im wyższa liczba przed literą W (0, 5, 10, 15, 20, 25), tym olej jest mniej płynny w niskich temperaturach. Dlatego na okres zimowy należy wybierać oleje z jak najniższym współczynnikiem lepkości, np. 0W, 5W, 10W („W” w tym przypadku to winter – „zima”), czyli rzadsze. Dzięki temu olej szybko przepływa po zimnym silniku, zapewniając mu bezpieczne smarowanie w minusowej temperaturze.
Druga wartość dotyczy lepkości oleju silnikowego w 100℃, czyli w temperaturze, w której olej najczęściej pracuje. W przypadku tego parametru wartość powinna być z kolei wyższa, mamy tu bowiem do czynienia z proporcją: im wyższa liczba, tym wyższa lepkość oleju w wysokich temperaturach i intensywnych obciążeniach silnika. Lepki olej wolniej przepływa przez silnik, czyli dokładniej smaruje wszystkie jego metalowe części trące, bezpiecznie je od siebie oddzielając. Taka lepkość oleju jest właśnie zalecana w wysokich temperaturach. Dlaczego mamy do czynienia z dwoma wartościami, czyli tak naprawdę ze zmienną lepkością oleju? Ponieważ tylko taki olej utrzymuje odpowiednią równowagę podczas pracy silnika, chroniąc go kompleksowo przed wahaniami temperatury.
Jak zmienia się lepkość oleju silnikowego?
Gdy mowa o zmianie lepkości oleju, nie zawsze chodzi o jego właściwość dopasowywania się do zmian temperatury. Lepkość zmienia się również w czasie eksploatacji oleju i taka zmiana ma już wpływ na jakość płynu eksploatacyjnego, czyli i na sam silnik. Jedną z głównych przyczyn zbyt dużej lepkości oleju są pojawiające się w nim w dużej ilości zanieczyszczenia, np. sadza. Jako szkodliwy produkt uboczny spalania prowadzi do powstawania innych niepotrzebnych resztek – szlamów i laków, które osadzają się we wnętrzu silnika. W konsekwencji olej traci swoje właściwości smarne i przestaje prawidłowo chłodzić silnik.
Przy wyborze oleju silnikowego kierujmy się zawsze wskazaniami producenta – lepkość płynu, jak i sam olej muszą być bowiem dostosowane do konstrukcji silnika. Olej ze źle dobraną lepkością ma wpływ m.in. na szybszą eksploatację paliwa i mniejszą moc silnika. Warto zatem kupować oleje silnikowe od markowych producentów, takich jak Castrol, mamy wówczas pewność, że nasz silnik będzie chroniony w odpowiedni sposób. Oleje silnikowe Castrol dedykowane dla poszczególnych modeli samochodów znaleźć można w naszym sklepie nocar.pl. Stanowią one część jego asortymentu, pozostałą ofertę dopełnia oświetlenie samochodowe renomowanych marek, takich jak Philips, Osram, Tungsram, Narva czy General Electric.
Źródła zdjęć: flickr.com, pexels.com
