Świece samochodowe, zwane inaczej świecami zapłonowymi potrzebne są do wywołania zapłonu sprężonej w cylindrze silnika mieszanki benzyny z powietrzem. Napięcie na elektrodach poszczególnych świec może sięgać do 30 tysięcy woltów, temperatura ich pracy przekracza czasem 1000 stopni Celsjusza, a ciśnienie w komorze spalania dochodzi do 100 barów. Warunki ich pracy cały czas się zmieniają, dlatego w jednej chwili są w środku eksplozji, a za chwilę są szybko chłodzone przez zimne powietrze, zasysane do cylindra.
Jak wybrać odpowiednie świece?
Świece mogą mieć taki sam wygląd, a różnić się parametrami. Nie gwarantuje nam to jednak tego, że będą pasować do naszego samochodu. Nie kierujmy się też zasadą wymiany „na takie same jak teraz”, bo nie mamy pewności, że poprzednio zostały założone prawidłowe świece. Należy więc zapoznać się z informacją o zalecanym typie świec, zawartej w instrukcji obsługi samochodu oraz katalogu producentów świec. Mają one często różne oznaczenia, ale tabele zamienników dostępne są w internecie.
Istnieją dwa rodzaje świec:
- Do samochodów benzynowych – charakteryzują się płaską uszczelką, podatną na nacisk, należy je wkręcić do wyczuwalnego oporu, potem dociągnąć o 90 stopni. Istnieją także świece z uszczelką stożkową, które dociąga się dopiero po wyczuciu oporu o 15 stopni. Świece muszą być montowane ostrożnie, przed wymianą należy oczyścić gniazdo, aby zabrudzenia nie zniszczyły gładzi cylindra. Nie można ich zbyt dokręcać, ponieważ bardzo łatwo jest zniszczyć ich gwint.
- Do samochodów z instalacją gazową – zupełnie inaczej pracuje tu silnik, w komorze spalania jest wyższa temperatura, a warunki do przeskoku iskry są trudniejsze. Zazwyczaj wybiera się wtedy świece mające niższą wartość cieplną. W sklepach są dostępne i takie, które przygotowano do montażu w samochodach z instalacją gazową.
Zdolność do przewodzenia świec opisana jest ich wartością cieplną. Ciepło dostarczane jest do świecy w komorze spalania, a jego wartość zależna jest od właściwości konkretnego silnika. Wartość cieplna to najważniejszy parametr świecy samochodowej – z jednej strony temperatura samooczyszczania musi zostać osiągnięta, z drugiej maksymalna temperatura nie może zostać przekroczona. Temperatura ich pracy uzależniona jest od uzyskiwanej przez silnik mocy, ze względu na ich trudne warunki pracy. Niskie wartości kodu liczbowego – od 2 do 4 – to „zimne” świece zapłonowe, które posiadają wysokie przewodzenie ciepła w „wysilonych” silnikach. Jeśli mamy do czynienia z wysokimi wartościami, są to „gorące” świece zapłonowe, które mają niskie przewodzenie ciepła do „niewysilonych” silników.
Kolejną cechą świec samochodowych są elektrody. Elektroda środkowa determinuje pewność zapłonu i niezawodność w zmiennych warunkach pracy. Od ich kształtu i liczby zależy trwałość świecy oraz charakterystyka pracy silnika.
Jakość i cena
Świece zapłonowe produkuje wielu producentów, którzy starają się wytworzyć je jak najbardziej wytrzymałe. Dzięki temu niektóre modele potrafią wytrzymać przebieg rzędu kilkudziesięciu tysięcy kilometrów. Nie daje nam to jednak gwarancji, że tyle wytrzymają, mogą wcześniej ulec zużyciu lub zepsują się podzespoły. Nie jest to zbyt droga inwestycja, cały zestaw świec zapłonowych to kwota około 100 złotych. Każdy producent oferuje kilka modeli, nadających się do konkretnego silnika – najtańsze posiadają elektrodę masową i mają niską trwałość – około 20 tysięcy kilometrów.
Budowa świecy samochodowej opiera się na:
- styku, który służy do podłączenia świecy do przewodu wysokiego napięcia,
- izolatorze, który zapobiega przeskokom iskry między złączem, a gniazdem świecy i głowicą,
- złączu, które przekazuje wysokie napięcie ze styku do elektrody środkowej,
- elektrodzie środkowej, która odprowadza ciepło i przewodzi prąc,
- elektrodzie masowej, która ma kontakt z iskrzeniem.
Niezależnie od parametrów i rodzajów, świece spełniają jedną, tę samą rolę. Różnią się od siebie rozmiarem, kształtem obudowy, gwintu oraz standardem wykonania.
Świece wymieniajmy zgodnie z zalecaną przez producenta samochodu częstotliwością. Może nam się wydawać, że wygląda ona nieźle, a po krótkim czasie ulegnie zniszczeniu. Jak w każdym innym przypadku, należy postawić na jakość, nie cenę. Rynek pełen jest nieznanych zamienników – są to produkty niskiej jakości. Dlatego najlepiej udać się do sprawdzonego sklepu, gdzie znajdziemy oryginalne produkty, posiadające gwarancję.
Po wyglądzie świecy zapłonowej możemy dojść do kilku wniosków. Po pierwsze, jeśli jest zaolejona, świadczy to o zużyciu silnika. Jeśli będzie pokryta sadzą, może to oznaczać wykorzystywanie w samochodzie niewłaściwego składu mieszanki. Natomiast nadtopiona świeca oznacza przeciążenie termiczne, przez nieprawidłowo ustawiony zapłon, a rozerwana na strzępy świadczy o złej kondycji silnika i konieczności szybkiej interwencji mechanika.
