By zrozumieć dlaczego Brytyjczycy jeżdżą po lewej stronie, trzeba cofnąć się do historii ruchu lewostronnego na świecie. Ruch tym pasem jezdni jest charakterystyczny dla Wielkiej Brytanii oraz państw, które niegdyś były jej koloniami. Co ciekawe po lewej stronie poruszano się także w Polsce. Lewostronny ruch obowiązywał już w starożytności, dlatego przez wiele lat uznawano to za naturalne.
Odpowiedzi na tego typu pytania najlepiej szukać w historii. Jakie są zalety ruchu lewostronnego oraz z czym to się wiąże? Dlaczego Wielka Brytania wybrała tą stronę? Czy jazda samochodem w Anglii jest bezpieczna i wymaga odpowiedniego przygotowania? Odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule.
Historia ruchu lewostronnego
Przez wieki przyjmowano, że skoro serce znajduje się z lewej strony, to właśnie ona powinna być wyznacznikiem dla pielgrzymów, którzy podróżowali do miejsc kultu. Zasada ta została również uprawomocniona w 1300 roku przez papieża Bonifacego VIII. W XVII wieku cesarz Japonii – chcąc zażegnać konflikty pomiędzy samurajami – również przyjął lewą stronę jako tę naturalną, by wojownicy nie trącali się mieczami, które były przymocowane do ich lewego boku.
Należy podkreślić, że lewym pasem drogi jeździ około 1/4 świata. W większości są to kraje, które były dawniej zależne od Wielkiej Brytanii lub stanowiące w przeszłości jej kolonie. Należą do nich m.in. Indie, Australia czy państwa południowo-wschodniej Afryki. Ruch lewostronny obowiązuje także w Japonii.
Choć jazda po lewej stronie bywa utrudnieniem dla reszty osób, jeżdżących prawym pasem, dla znacznej części ludzkości ruch lewostronny jest po prostu naturalny.
Co interesujące, niemal do końca XVI wieku każdy podróżował po lewej stronie drogi. Niosło to za sobą wiele korzyści, z czego największą był fakt łatwiejszego posługiwania się bronią ręczną. Większość osób (podobnie jak obecnie) była praworęczna, dlatego broń była dopasowywana właśnie pod tym kątem.
Poruszanie się lewą stroną było także wygodniejszy dla wozów. Woźnicy łatwiej było kontrolować sytuację na drodze, gdy siedział po prawej stronie.
Teorie dotyczące ruchu lewostronnego
Wszystko uległo zmianie, gdy – głównie za sprawą leworęcznego Napoleona – ustawiano armię do przemarszu po prawej stronie. Wywołało to niemały zamęt w oddziałach wroga, który nie był przygotowany na to, że żołnierze będą poruszać się lewą stroną. To oczywiście jedna z wielu teorii.
Inna teoria głosi, że prześladowani francuscy arystokraci zaczęli się poruszać prawym pasem drogi, by być mniej zauważalnymi. Prawą stroną dróg przeważnie chodzili chłopi. Zmiana była tak silna, że została nią objęta cała kontynentalna Europa. Części świata skolonizowane przez Francuzów używały strony prawej, wyzwalając się spod brytyjskiego panowania, podkreślano tym swoją niezależność.
Ruch lewostronny w Polsce
Jak się okazuje, Polska również nie była wyjątkiem, jeśli chodzi o poruszanie się po lewej stronie. Ruch lewostronny panował w naszym kraju aż do czasów zaborów. Został zniesiony w zaborze pruskim i rosyjskim. Najdłużej – aż do 1918 roku – utrzymał się w Galicji.
Na świecie
Co ciekawe, w Wielkiej Brytanii również zastanawiano się nad zmianą ruchu na prawostronny. Pomysł ten rozważano w latach 60. ubiegłego wieku, jednak ostatecznie pozostano przy poruszaniu się po lewej stronie. W USA ruch prawym pasem wprowadzony został dopiero w XX wieku. Od roku 1908 rozpoczęto produkcję samochodów z kierownicą po lewej stronie.
W Japonii zasadę ruchu lewostronnego wprowadzono przez cesarza na początku XVII wieku. Jak zostało wspomniane na początku, zmiana ta była spowodowana samurajami, którzy musieli ustępować sobie miejsca na drodze ze względu na poruszanie się wąskimi uliczkami.
Stosunkowo niedawno zupełnie nieoczekiwanie postąpiła Samoa. To właśnie tam, od 2009 roku, wprowadzono ruch lewostronny. Głównym powodem zmiany był fakt, że wielu mieszkańców posiada auta z kierownicami po prawej stronie, które sprowadza się z Nowej Zelandii i Japonii.
Dlaczego Wielka Brytania wybrała lewą stronę?
Anglia przyjęła zasadę ruchu lewostronnego na mocy Highway Act z 1773 roku. W tamtych czasach głównym środkiem transportu były zwierzęta, więc przepis w bardzo kluczowy sposób wpłynął na obecny ruch drogowy.
W 1835 roku pojawiły się pojazdy parowe, co wymusiło nowe uregulowania prawne. Oczywiście zdawano sobie sprawę z tego, że potrzeba zdefiniowania podstawowych pojęć, m.in. most, chodnik czy właśnie droga. Sporządzono specjalny akt, który wydano w tym samym roku. Regulacja została przyjęta jeszcze zanim rozprzestrzeniły się automobile.
Wkrótce podobnego traktowania zaczęli domagać się przechodnie. Obawiali się oni negatywnego wpływu nowego wynalazku. To właśnie ze względu na zapewnienie bezpieczeństwa pieszym powstał Motor Car Act z 1903 roku, który określał limity prędkości obowiązujące kierowców.
Po zakończeniu II wojny światowej wprowadzone zostały dodatkowe przepisy, które chroniły osoby niepełnosprawne. Dodatkowo uproszczono oznakowanie. Niezmienne pozostało uznawanie lewej strony za jedyną słuszną dla użytkowników jezdni.
Zalety ruchu lewostronnego
Choć początkowo zmiana ruchu z prawostronnego na lewostronny może wydawać się skomplikowana, wielu kierowców dostrzega ogrom zalet jeżdżenia po lewej stronie. Do głównych plusów należy bezpieczeństwo. Przede wszystkim mamy lepszą widoczność i dostrzegamy nadjeżdżające pojazdy szybciej.
Co ciekawe, w sytuacji kryzysowej, reagujemy bardziej instynktownie. W momencie, gdy chcemy uniknąć stłuczki, odruchowo skręcamy w lewo, skręcając na przeciwległy pas ruchu. W Wielkiej Brytanii sytuacja tego typu stwarza mniejsze zagrożenie, gdyż kierowca opuszcza jezdnię.
W jakich krajach jeździ się po lewej stronie?
Wielka Brytania nie jest jedynym krajem, w którym jeździ się lewym pasem. Ruch lewostronny oraz samochody z kierownicą po prawej stronie spotkamy w wielu innych krajach. Należą do nich byłe kolonie brytyjskie oraz: Irlandia, Cypr, Australia, Malta, Nowa Zelandia, Hongkong, Indie, RPA, Indonezja, Tajlandia, Japonia. W sumie jest to aż 75 krajów lub obszarów.
O czym musisz pamiętać?
Lewostronna jazda samochodem wiąże się z kilkoma zmianami. Przede wszystkim konieczne jest zamontowanie kierownicy po prawej stronie. Należy jednak podkreślić, że układ biegów oraz pedałów jest taki sam, jak w przypadku samochodów z kierownicą po lewej stronie.
W krajach z ruchem lewostronnym, podobnie jak w przypadku krajów z ruchem prawym pasem, obowiązuje zasada prawej ręki, mówiąca o pierwszeństwie na drodze. Dla wielu kierowców największym wyzwaniem jest jazda po rondach w Wielkiej Brytanii. A tego typu skrzyżowań jest tam bardzo wiele.
Pierwsza jazda
Jeżeli mamy możliwość, najlepszym wyborem będzie przećwiczenie. Wystarczy jazda samochodem po mieście w momencie mniejszego ruchu, dokładna obserwacja skrzyżowań, rond. Dobrze początkowo również pojeździć jako pasażer, by nieco oswoić się z jazdą po lewej stronie.
Koniecznie trzeba uważać na krawężniki przy lewoskrętach. To dlatego, że europejscy kierowcy odruchowo trzymają się lewej połowy pasa. Należy również pamiętać o tym, że podczas jazdy najpierw patrzymy w prawo. Na początku wszystko będzie na opak, czyli na drodze kilkupasmowej należy trzymać się skrajnie lewego pasa, wyprzedzamy pojazdy z prawej stronie, a na rondzie skręcamy w lewo.
Odpowiednie przygotowanie na drodze
Na drodze istnieje wiele sytuacji, na które trzeba się odpowiednio przygotować. Również jako piesi musimy pamiętać, że chcąc przejść przez jezdnię, najpierw patrzymy w prawo, a dopiero później w lewo.
Jeśli chodzi o obsługę samochodu, nie różni się ona bardzo od pojazdu, do którego jesteśmy przyzwyczajeni. Przełączniki kierunkowskazów, świateł itp. są umiejscowione tak samo – podobnie jak sprzęgło, gaz i hamulec.
Musimy natomiast nauczyć się obsługi biegów lewą ręką. Jest to również czynność, którą najlepiej jest sobie przećwiczyć, gdyż początkowo może okazać się niemałym wyzwaniem.
Samochodem po Anglii
Poruszając się samochodem po Anglii musisz pamiętać o kilku ważnych zasadach i bacznie obserwować otoczenie. O tym musisz pamiętać:
- kierowcy nawet na czerwonym świetle zawsze przepuszczają najpierw pieszych, dlatego bądź zawsze gotowy, nawet jeśli dopiero zbliżają się do przejścia;
- uważaj na rowerzystów, którzy niemal w każdym przypadku wykorzystują swoją uprzywilejowaną pozycję;
- szczególną ostrożność należy zachować, jeśli na jezdni porusza się jeźdźcy na koniach, bydło lub stado owiec;
- dostosuj prędkość do panujących warunków na drodze. Większość wąskich dróg dodatkowo jest obsadzone żywopłotami, które utrudniają widoczność, przy mijaniu możesz wykorzystać przydrożne zatoczki lub poszerzenia;
- nie można wjeżdżać na pasy dla autobusów.
Ograniczenie prędkości w UK
Choć znaki zakazu, nakazu itp. są wszędzie takie same, różnicę można dostrzec w treści. Jeśli chodzi o ograniczenie prędkości np. do 60, należy pamiętać, że jest to ograniczenie do 60 mil na godzinę, czyli ok. 100 kilometrów na godzinę.
Maksymalna prędkość na autostradach dla samochodów osobowych i motocykli to 70 mil/h (112 km/h), w obszarze zabudowanym 30 mil/h (48 km/h), na drogach bez pasa rozdzielającego jezdnie o przeciwnym kierunku 60 mil/h (96 km/h).
Poruszanie się lewym pasem na Wyspach łączy się z dłuższą tradycją niż ruch prawostronny. Jazda lewym pasem wymaga od każdego kierowcy doświadczenia, skupienia oraz umiejętności przewidzenia każdej sytuacji zarówno z własnej strony, jak i innych kierowców.
