Wielu kierowców samochodów regularnie sprawdza poziom oleju w naszym silniku dbając, by zawsze wszystko było w normie. Jednak tym, na co zwracają o wiele rzadziej uwagę jest poziom płynu chłodniczego, którego brak może prowadzić do poważnych awarii naszego pojazdu.
Układ chłodzenia jest kluczowy dla pojazdów – dzięki niemu nasz samochód posiada odpowiednią temperaturę silnika i utrzymuje ją na stałym poziomie, czyli około 100 stopni Celsjusza. Oprócz stałej kontroli poziomu płynu w chłodnicy, powinniśmy przede wszystkim stosować właściwy płyn do chłodnic, który dobieramy na podstawie parametrów naszego samochodu. Coraz częściej słyszy się opinie, że latem płyn chłodniczy można w razie konieczności zastąpić wodą. Czy jest w tym choć trochę prawdy?
Za co odpowiada płyn chłodniczy?
- Płyn do chłodnic transportuje energię cieplną na drodze między silnikiem oraz chłodnicą, odprowadza około 30% energii cieplnej, która jest zawarta w spalonym paliwie.
- Zabezpiecza przed zamarzaniem, zjawiskiem kawitacji oraz wrzenia.
- Chroni przed korozją elementów silnika i podzespołów układu chłodzenia.
- Dzięki niemu nie powstaje i nie odkłada się wytrącenie w układzie chłodzenia.
Woda, zarówno jak i płyn do chłodnic, posiada właściwości przewodnictwa oraz dużą pojemność cieplną. Można by ją stosować zamiast płynu, lecz powyższe funkcje nie zostałyby przez nią spełnione.
Z czego składa się płyn do chłodnic?
Płyny do chłodnic składają się w połowie z wody, pozostałymi składnikami są glikol etylowy lub propylenowy oraz różne dodatki ochronne: inhibitor korozji, środki działające przeciw korozji. Dzięki nim płyn zachowuje dużą pojemność cieplną i chroni układ chłodniczy. Na rynku mamy dostępne gotowe płyny do dolania oraz koncentraty, które należy rozrobić z wodą destylowaną. Wyróżniamy płyny o podwyższonej trwałości, zwiększonej wydajności chłodzenia oraz uniwersalne, stosowane w każdym przypadku. Należy inwestować w płyny posiadające najlepszy zestaw składników dodatkowych, które ochronią nasz silnik przed korozją oraz podzespoły chłodnicy.
Zasady działania układu chłodzenia
Układ chłodzenia posiada dwa obwody:
- mały, który obejmuje silnik oraz układ ogrzewania wnętrza,
- duży, który dołącza do małego chłodnicę.
Duży obwód dołącza się poprzez otwarcie termostatu po osiągnięciu przez płyn chłodzący odpowiedniej temperatury, najczęściej po przekroczeniu 80 stopni Celsjusza, a w pełni otwiera się po uzyskaniu 90 stopni Celsjusza. Zwykle termostaty zbudowane są w taki sposób, aby ich awaria prowadziła do trwałego otwarcia się i niedogrzania silnika.
Układ chłodzenia to układ ciśnieniowy, ponieważ przy zwiększonym ciśnieniu podnosi się temperatura wrzenia. Najczęściej dochodzi do nieszczelności korka na chłodnicy przez przegrzanie się silnika oraz wyrzucanie płynu do zbiornika wyrównawczego. Wiele układów napełnia się przez zbiornik wyrównawczy, a jeśli wlejemy do niego wodę, to silnik niekoniecznie od razu się przegrzeje, ale będzie pracował przegrzany, ponieważ woda ma niższą temperaturę wrzenia od płynu.
Efekt dolania wody do układu chłodniczego to:
- Powstawanie korków parowych i kawitacji na połączeniach układu chłodzenia.
- Miejscowe przegrzania elementów silnika.
- Powstawanie korozji w silniku – płyn chłodniczy posiada w swoim składzie dodatki przeciwutleniające, dzięki czemu jest bezpieczny dla elementów aluminiowych.
- Jeśli pozostawimy wodę w układzie chłodzenia podczas przymrozków może dojść do zamarznięcia w bloku silnika lub w głowicy, co najczęściej prowadzi do ich pęknięcia. Mogą także powstać korki lodowe, zaburzające przepływ cieczy, które doprowadzą do przegrzania silnika.
Wszystkie awarie powstałe na skutek wlania wody do układu chłodzącego są niezwykle kosztowne, ponieważ głównie wiążą się z naprawą lub wymianą silnika. Nasz budżet może zostać mocno nadszarpnięty, nawet w granicach kilku tysięcy złotych. Koszty związane z zakupem płynu chłodniczego nie są wysokie – litr kosztuje średnio od 10 do 20 złotych, w zależności od marki i jakości danego płynu. Warto więc zrezygnować z bezsensownych porad „fachowców” i kierować się rozsądkiem.
Wymiany naszego płynu chłodzącego należy dokonywać średnio raz na 5 lat. Będąc w warsztacie samochodowym możemy poprosić mechanika o sprawdzenie parametrów naszego płynu. Dzięki temu dowiemy się kiedy mniej więcej musimy zgłosić się na wymianę. Pamiętajmy, że stary płyn traci swoje właściwości, może mieć już wyższą temperaturę krzepnięcia, co prędzej czy później doprowadzi do awarii naszego samochodu. Jeśli stwierdzimy, że poziom płynu jest zbyt niski należy go dolać i obserwować, czy nie jest to skutek przecieku. W przypadku gdy będzie to od nas wymagało uzupełniania płynu dosyć często, oznacza to awarię układu chłodniczego.
Należy zachować także wszelkie środki ostrożności podczas uzupełnienia. Nie wolno odkręcać korków, jeśli silnik jest gorący, ponieważ grozi to poparzeniem przez płyn, który znajduje się pod dużym ciśnieniem w układzie chłodzącym. Nie wlewajmy także płynu do kanalizacji – jest trujący.
